Ludzie często traktują swoje myśli jak fakty – tak, jakby były bezwzględnie prawdziwe. Bez wątpienia tak jest, że niektóre myśli odpowiadają faktom, inne jednak są subiektywnymi opiniami. I w zasadzie tu zaczyna się kłopot. Odróżnianie myśli odpowiadających faktom od takich, które są wyłącznie opiniami, nierzadko wymaga praktyki.

To, jak interpretujemy rzeczywistość, ma ogromne znaczenie, ponieważ nasz mózg traktuje nasze interpretacje i wyobrażenia jak rzeczywistość.

O ile nie mamy wpływu na myśli, które przychodzą nam do głowy, to zdecydowanie mamy wpływ na to, jak zinterpretujemy ich treść. Wszyscy mamy skłonność do zafałszowywania rzeczywistości przy jej postrzeganiu wskutek błędów poznawczych/zniekształceń. Kiedy ostatnio zastanawiałeś/aś się nad możliwymi scenariuszami rozwoju konkretnej sytuacji, przeżywałeś/aś silne emocje a po czasie okazywało się, że żaden z tych scenariuszy się nie sprawdził?

To, co wpływa na przeżywanie silnych emocji w danej sytuacji, to przede wszystkim nasze myśli o tej sytuacji a nie fakty. My, ludzie zakładamy, że skoro coś pojawia się w naszej głowie jako myśli, musi być prawdziwe i musi być wiernym odbiciem rzeczywistości. Tak jednak nie jest!

Dystansowanie się do swoich myśli

Wyobraź sobie, że twoje myśli i zmartwienia są pociągami przejeżdżającymi przez stację. Część pociągów jest elegancka i wygodna, inne są brudne i głośne; część trudno zignorować, inne łatwo przeoczyć; część przejeżdża przez stację często, inne zjawiają się na niej rzadziej. Myśli mogą być właśnie takimi pociągami, po prostu obserwuj, jak kolejne pociągi przyjeżdżają i odjeżdżają. Wsiadaj zaś tylko do takich, które zabierają cię tam, dokąd zmierzasz. Zamiast zajmować się każdą pojedynczą myślą i każdym zmartwieniem zwracaj uwagę tylko na te, które dotyczą tego, na czym chcesz się skupić w danym momencie (“Ponad lękiem”, Hofmann S.G., GWP, 2021).

Obserwuj myśli i traktuj je jak hipotezy

Pamiętaj, że wskaźnikiem obecności zniekształconego, katastroficznego myślenia jest uczucie lęku. Myślenie katastroficzne to styl myślenia polegający na dostrzeganiu wszędzie kryzysów, zagrożeń nawet jeśli sytuacja jest od tego daleka. Ale czy taka myśl jest rzeczywista/wiarygodna? Zamiast próbować tłumić lub kontrolować pojawiające się myśli lub spędzać czas na planowaniu i zamartwianiu się, po prostu je zauważ, ale nie reaguj na nie. Kiedy odczuwamy lęk mamy tendencję do przywiązywania się do myśli mu towarzyszących i szukaniu w nich sensu a tym samym poddawania się im. Tymczasem niepokojące myśli wcale nie są ważniejsze od jakichkolwiek innych myśli – wciąż pozostają tylko myślami.

Zdystansuj się do własnych myśli i nie pozwól im kierować własnym działaniem i samopoczuciem.